Bezcenny

Oto "Portret Młodzieńca" pędzla Rafaela - nasza największa strata wojenna i główny bohater powieści Zygmunta Miłoszewskiego "Bezcenny". 

Tajemniczy Młodzieniec został namalowany we Włoszech na początku XVI wieku. W ręce Czartoryskich trafił około 1801 roku i do 1945 roku pozostawał w rękach tej rodziny Czartoryskich, towarzysząc jej w Puławach, Sieniawie i Paryżu. W latach 80. XIX wieku zawisł w Muzeum Czartoryskich w Krakowie opuszczając je na okres I wojny światowej, którą przetrwał w Dreźnie. W 1939 Czartoryscy ukryli go w pałacu w Sieniawie, wraz z "Damą z łasiczką" da Vinci i "Krajobrazem z miłosiernym samarytaninem" Rembrandta. Stamtąd ukradli go Naziści, obrazy trafiły w ręce Hansa Franka i to na jego polecenie w styczniu 1945 roku wywieziono "Młodzieńca" z Krakowa. Wilhelm Palezieux, pełnomocnik Franka ds. kradzieży, miał pomylić płótno z innym i obraz Rafaela zaginął...

Wokół poszukiwań "Portretu Młodzieńca" zbudował akcję swojej powieści Zygmunt Miłoszewski. Ta książka to połączenie Dana Browna i Stiega Larssona. Nie brakuje tu wątków historycznych i historyczno-sztucznych, politycznych, a nawet romantycznych. Do tego spora dawka poczucia humoru, które rozładowuje stale rosnące napięcie. Ja byłam zachwycona i gorąco polecam  nie tylko poszukiwaczom skarbów.

Ogółem, podczas okupacji Niemcy wywieźli z Polski ok. 516 000 dzieł sztuki. Obiektów wywiezionych przez Rosjan nie udało się oszacować. Do tej pory udało się odzyskać jedynie niewielki procent dóbr.

ENG: "Portrait of a Young Man" by Rafael is Polish biggest loss from the time of II WW and the main hero of a book "Bezcenny" (Priceless) by Zygmunt Miłoszewski.

The mysterious Young Man was painted in Italy in the beginning of 16th c. It was bought by the Czartoryski family around 1801 and was their property up till 1945, accompaning them in Puławy, Sieniawa and Paris. In 1880s it became a part of Czartoryski Museum in Cracow, leaving it during the I WW, when it was hidden in Dresden. In 1939 Czartoryscy hid it in their palace in Sieniawa together with the paintings of Leonardo da Vinci and Rembrandt, but the Nazis stole them. It was taken over by Hans Frank, general governor of polish conquered lands, and he decided to send it to Germany in January 1945. His proxy, Wilhelm Palezieux, mistook "Portrait" with another picture and the painting of Rafael got lost...

Around the trials to find the picture Zygmunt Miłoszewski constructed his book. It's a mix of Dan Brown and Stieg Larsson, but unfortunately it hasn't been translated yet. 

Totally, during II WW the Nazis stole around 516 000 works of art. Those taken by Russians are uncountable. Only a small number got back to Poland.