Śladami Kościuszki.

Nie planowałam pisania tego posta i wytyczania kolejnego w Krakowie szlaku Tadeusza Kościuszki , bo chyba większość z przewodników ma coś takiego w repertuarze :). Ale czasem czyjeś jedno słowo wywołuje w nas jakąś niespodziewaną reakcję.

ENG: I didn't plan this post and showing another version of the Kościuszko route through Cracow, as most of the guides have it in their repertoire ;). But sometimes someone's word strikes a good tune and provokes a surprising reaction.

Otóż na mojej wycieczce pojawił się dziś Australijczyk zafascynowany sposobem, w jaki wymawiamy nazwisko Kościuszki. Nagle okazało się, że to jednak "Kościuszko", a nie "Koziosko". Zdradził tez, że jego dziadek, który miał polskie korzenie, nosi właśnie imię Tadeusz i chyba właśnie na cześć tego bohatera.

On my tour today was an Australian who was fascinated by the way I pronounced Kościuszko, as for him, it suddenli turned out not to be "Koziosko". He told me also that his grandfather's (who had polish origins) name was Tadeusz - probably to pay respect to the hero.

No to skoro na drugim końcu świata jest i góra, i dziadek, to na blogu będzie spacer śladami T.K.

So if they hat the mountain and the grandfather on the other side of the world, also on the blog will be the T.K. route.

Kopiec Kościuszki na dobry początek. Wolne Miasto Kraków w 1820 roku postanowiło uczcić Kościuszkę wznosząc na jego cześć nie byle jaki pomnik - trwalszy niż ze spiżu. Kopiec usypano na wzgórzu bł. Bronisławy w trzy lata, do pracy przyłączał się każdy, nawet duński rzeźbiarz Bertel Thorvaldsen będąc w Krakowie wziął udział w pracach. Dalsze dzieje kopca były burzliwe. Austriacy przekształcili go w fort, którego znaczna część zachowała się do dziś. W tym samym czasie Feliks Księżarski wzniósł na miejscu starej nową, neogotycką kaplicę. Na szczęście, w okresie drugiej wojny światowej Niemcy nie zdążyli zrealizować planu zburzenia Kopca. Po wojnie, mimo, że komunistyczne władze chętnie do Kościuszki się przyznawały, to o Kopiec nie dbano. W ostatnich latach przeżywa swój rozkwit, pojawiły się nowe wystawy, jest też miła kawiarnia dla strudzonych wspinaczką. No i jest widok na Kraków, nie do przebicia.

The Mound of Kościuszko, for a good start. The Free City of Cracow in 1820 decided to commemorate Kościuszko by raising a statue - not a regular one, though. The Mound was piled on the hill of blessed Bronisława in three years, everyone tok part in the works, even the danish artist Bertel Thorvaldsen took part, when he was in Cracow. The Mound had a difficult story. The Austrians changed it into the fortress, which can still be seen nowadays. At the same time, Feliks Księżarski constructed a new neogothic chapel on the place of the previous one. Fortunately, during the II World War, the Nazis didn't manage to demolish the Mound. After the war, although for the communist government Kościuszko was a hero as well, they didn't tak care of the Mound. Recently, it's been going through the good times, some new exhibitions were opened, there's also a nice cafe for the tired with climbing. And the perfect view on Cracow.

Kościół Kapucynów i Pałac Wodzickich, którego już nie ma. Jeżeli chcemy odwiedzić miejsce, w który Kościuszko poświęcił swoją szablę przed wjazdem na Rynek, musimy udać się do Kościoła Kapucynów, do domku loretańskiego. Nieopodal znajdował się niegdyś Pałac Wodzickich, w którym Kościuszko spędził ostatnią noc przed ogłoszeniem Insurekcji.

The church of Friars Minors Capuchin and the Palace of Wodziccy, which doesn't exist any more. If we want to visit the place where Kościuszko sacrifised his sable before enterring the Main Square, we have to go to the Capuchin;s church, to Loreto house. Nearby used to be the Palace of Wodziccy, where he spent the last night befor the uprising.

wikipedia// W.Eljasz-Radzikowski, Poświęcenie szabel.

Rynek Główny z płytą upamiętniającą przysięgę i kamienicami, w których zatrzymał się Kościuszko. Tej przysięgi nie planowano na Rynku. Jednak wiwatujący tłum był tak ogromny, że wjeżdżający 24 marca 1794 roku ulicą Szewską Kościuszko zdecydował się na jej złożenie właśnie tam, w obecności Krakowian.

Main Square with the commemorative tablet and the houses where Kościuszko stayed. The vow was not planned to take place on the Main Square. But the cheering crowds stopped him there, so Kościuszko, enterring Cracow by Szewska street decided to make the vow just there, in the presence of Cracovians.

Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego.
Me, Tadeusz Kościuszko, I swear in the preence of God to all the Polish nation, that the power, which is given to me I won't abuse to someone's privacy, but only for the defence of the borders, regaining independence of the Nation and grunting the liberty I will use. So hel me God and the innocent passion of His Son.

U wylotu Szewskiej znajduje się więc płyta upamiętniająca złożenie przysięgi.
At the outlet of Szewska street there is a commemorative tablet.

wikipedia// F. Smuglewicz, Przysięga na Rynku.

Wokół Rynku odnajdziemy tez kamienice związane z Kościuszką. Np. w Kamienicy Szarej mieścił się sztab powstania, co zainaugurowało tradycje patriotyczne tejże kamienicy.

Around the Main Square we will also find the houses connected with Kościuszko, eg. the Grey Tennement House which was the headquarters.

Sukiennice, czyli artystyczne ujęcie tematu. W Sukiennicach zobaczyć można płótna poświęcone Powstaniu - dzieła Michała Stachiewicza oraz to najsłynniejsze - Jana Matejki - Kościuszko pod Racławicami.

The Cloth Hall, the artistic perspective. You can see here the paintings devoted to the Insurrection - the works by Michał Stachiewich and the mot famous one - by Jan Matejko.

wikipedia// J. Matejko, Kościuszko pod Racławicami.

Kościół Mariacki. Tu, przy cyborium ozdobionym herbami Polski i Litwy, 25 marca Kościuszko odnowił swoją przysięgę. To miejsce wybrano zresztą początkowo, jednak, jak wspomniałam, wobec entuzjazmu Krakowian, Kościuszko przysięgał na Rynku.

St. Mary's church. Here, by cyborium decorated with the coats of ars of Poland and Lithuania, on March 25th Kościuszko renewed his vow. This place was first chosen but as I mentioned, after seeing all the enthusiastic Cracovians, he vowed on the Main Square.

wikipedia// Cyborium

Wawel - Krypta św. Leonarda i pomnik. Kościuszko zmarł w Solurze 15 października 1817 roku. Już w czerwcu następnego roku sprowadzono jego szczątki do Katedry Wawelskiej, gdzie spoczywa w Krypcie św. Leonarda (urna z jego sercem znajduje się w Zamku Królewskim w Warszawie). Na Wawelu upamiętnia też Kościuszkę pomnik - dzisiejszy jest kopią, darem mieszkańców Drezna. Oryginał autorstwa Antoniego Popiela i Leonardo Marconiego ustawiono na bastionie w 1921 roku. Został zniszczony przez Niemców, którzy niechętnie widzieli Kościuszkę na Wawelu.

Wawel - St. Leonardo's cript and the statue. Kościuszko died in Solura on October, 15th, 1817. The next June his remains were brought to Wawel Cathedral, to St. Leonardo's cript (but the urn with his heart is in the Royal Castle in Warsaw). On the Hill there's also a statue commemorating Kościuszko - the one today is a copy offered by the inhabitants of Dresden. the original one by Leonardo Marconi and Antoni Popiel was put on this place in 1921. It was demolished by the Nazis, who didn't want him on the Wawel Hill. 

Stara Synagoga. Jest też żydowski akcent w Insurekcji. Berek Joselewicz i Józef Aronowicz 23 kwietnia wydali odezwę wzywającą Żydów do walki w obronie Polski i utworzyli Pułk Lekkokonny Starozakonny. Pułk brał udział w obronie warszawskiej Pragi i tam też został rozbity.

The Old Synagogue. There's also a jewish accent in the Insurrection. Berek Joselewicz and Józef Aronowicz on the April, 23rd published an appeal calling the Jews to fight for Poland and they created a jewish cavalry regiment, which took part in the defence of Warsaw's Praga district where it was shattered.

wikipedia// H. Pillati, Śmierć Berka Joselewicza.

No to na spacer!
So...go for a walk!