wtorek, 25 czerwca 2013

Metamorfoza part.3 and the last one.

Ostatni etap wycieczki opisywanej we wcześniejszych postach - część 1. i część 2. - zakładał wyjście poza linię pierwszych fortyfikacji - czyli podróż aż na Błonia, na drugą stronę dzisiejszych Alei Trzech Wieszczów.
ENG: During the last part of the tour described before - part 1, part 2 - I planned to cross the line of the first fortifications and travel to Błonia, to the other side of today's Avenues of the Three Poets.


Błonia. 
To ogromna łąka, która na przestrzeni wieków ewoluowała od pastwiska do terenu rekreacyjnego. Dzisiejsze Błonia to tylko cząstka dawnych rozległych terenów należących do 1366 do Zakonu Norbertanek. W 1366 Panny Zwierzynieckie zamieniły Błonia na kamienicę w centrum miasta, przy ul. Floriańskiej. Norbertanki miały pecha - kamienica spłonęła, chciały one więc odzyskać dawną własność, co stało się przyczyną wieloletnich procesów o Błonia. Bagniste terytoria Błoń zaczęto porządkować w połowie XVIII w., tak, że w XIX w. były już terenem parad i pokazów wojskowych. Tu odbywały się różne rocznice - np. 250 rocznica odsieczy wiedeńskiej. Błonia były także miejscem pierwszego meczu piłkarskiego czy lotu samolotem. Tu powstały też w 1906 najstarsze kluby sportowe - Cracovia i Wisła. Już w 1887 utworzono nieopodal Błoń park Henryka Jordana, a w 1911 z inicjatywy ks. Mieczysława Kuznowicza, zaangażowanego w pracę z młodzieżą - ośrodek sportowy Juvenia. W 1908 wokół Błoń utworzono deptak, co przyspieszyło "karierę" Błoń jako miejsca wypoczynku.
This is a large meadow, which evolved from the pasture to the recreational area. Today's Błonia are only a part of the ancient terrain belonging till 1366 to the Order of the Norbertines. In 1366 the Nuns exchanged this area for the tenement house in the city centre, at Floriańska street. But they weren't lucky - the house burnt, so the Norbertines wanted to take Błonia back, which started long court trials. The swampy area of Błonia was tidied in the middle of 18 century, so in 19 c. they were already a place for army parades and some anniversaries - eg. 250 anniversary of the battle of Vienna. Here took place the first football match and plane flight. Near Błonia were created the oldest football clubs - Cracovia and Wisła. Already in 1887 was opened near Błonia the park of Henryk Jordan and in 1911 - from the initiative of Mieczysław Kuznowicz, who workes with youth - the sport centre Juvenia. In 1908 around Błonia a promenade was built, which enabled the transformation into recreational area.



Oleandry.
Co oznacza nazwa ulicy Oleandry? Niektórzy wywodzą ją od "olędrów", rzecznych zarośli w okolicach klasztoru Norbertanek. Podmokłe tereny Błoń były dobrym miejscem dla takich roślin, myślę więc, że jest to słuszna hipoteza.
What does the name Oleandry mean? Some people see its origins in polish word "olędry" which means the river brushwood near the Norbertines monastery. The swampy area of Błonia was a perfect place for such plats, so I suppose it's a good hypothesis.

Ulica Oleandry zyskała sławę przede wszystkim jako miejsce wymarszu I Kompanii Kadrowej Józefa Piłsudskiego 6 sierpnia 1914 w kierunku zaboru rosyjskiego w celu wywołania powstania i rozpoczęcia walk narodowowyzwoleńczych.
The street Oleandry became famous as a place of the start of march of I Division of the army of Józef Piłsudski towards the russian occupied lands to provoke the uprising and start the fights for independece.



W okresie międzywojennym wzniesiono tutaj kilka budynków mających stanowić bazę wycieczkową środowisk związanych z kultem Józefa Piłsudskiego.
Between the world wars some building were constructed here and they were supposed to be the touristic base for the groups connected with the cult of Piłsudski.



Największą, niestety niedokończoną inwestycją, miał być Dom im. Józefa Piłsudskiego projektu Adolfa Szyszko-Bohusza i Stefana Strojka. Wielki projekt, utrzymany w duchu modernizmu, nigdy nie został zrealizowany w pełni. Kamień węgielny poświęcił arcybiskup Adam Sapieha już w 1927 roku, ale pierwsze skrzydło ukończono dopiero w 1934. Prac nad budową nigdy nie kontynuowano, a dziś budynek jest własnością Związku Legionistów Polskich i siedzibą Muzeum Czynu Niepodległościowego.
The biggest, but unfortunately unfinished investition, was the Józef Piłsudski House, designed by Adolf Szyszko-Bohusz and Stefan Strojko. The great, modernistic design was never finished. The corner stone was blessed by the archibishop Adam Sapieha in 1927, but the first wing was finished only in 1934. The construction works have never been continued and today the building belongs to the Association od the Polish Legionists and holds a Museum of Independence Actions.



Tuż obok stoi ciut starszy Miejski Dom Wycieczkowy wybudowany w latach 1922-30 wg projektu Edwarda Kreislera. Dom ten miał być udostępniany wycieczkom zwiedzającym Kraków śladami Marszałka, ale po wojnie stał się częścią sieci PTSM. Bryła budynku również jest bardzo ciekawa, składa się z przenikających się prostopadłościanów.
Neighbouring it, there is a bit older City Tourism House, built between 1922 and 1930 according to he design of Edward Kreisler. It was to be for the tours visiting Cracow's traces of Piłsudski, but after the war it became the part of the state owned youth hostels PTSM. The shape of the building is very interesting as well, as it is composed of penetrating cuboids.




Koniec:)
The end:)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz