niedziela, 12 maja 2013

Trudne początki.The difficult beginnings.



12 maja 1364 roku król Kazimierz Wielki, za zgodą papieża Urbana V, wydał przywilej fundacyjny uniwersytetu w Krakowie. Był to drugi, po uniwersytecie praskim, uniwersytet w środkowej Europie. Oficjalna nazwa brzmiała wówczas - Studium Generale.
ENG: On May 12th, 1364 king Casimir the Great, following the permission of pope Urban V, published the privilege of foundation of the university in Cracow. It was the second, after Prague, university in Middle Europe. The official name at the time was Studum Generale.





Dlaczego? Why?
Kazimierz Wielki potrzebował wykształconych urzędników dla młodego państwa, którego potęgę wewnętrzną starał się umacniać. Uniwersytet podnosił też prestiż państwa w Europie, a ściągający do Krakowa studenci przyczyniali się do rozwoju handlu, tym samym pobudzając ekonomię miasta. Wszystko to napędzało gospodarkę Polski i przyciągało kolejnych kupców. Słowem - same korzyści!
Casimir the Great needen educated official for the young country, which power he was trying to strenghten. The universitywas raising the prestige of Poland in Europe and the students coming to Cracow helped in the development of trade, stimulating the economy of the city. It all quickened polish economy and attracted more merchants. The advantages only!


Zajęcia na uniwersytecie nie rozpoczęły się przed 1367 rokiem. W pierwszym okresie działalności akademia składała się jedynie z trzech wydziałów: artes liberales - sztuk wyzwolonych, medycyny i prawa, bowiem Urban V nie zgodził się na stworzenie najważniejszego w owych czasach wydziału teologicznego. 
The lectures dodn't start till 1367. In the first stage of activity, the accademy consisted only o f three faculties: artes liberales - liberal arts, medicine and law, because the pope Urban V didn't agree for the creation of the most important at the times - the faculty of teology. 


Organizacja Uniwersytetu oparta była o model włoski (Bolonia, Padwa), więc rektor wybierany byl spośród studentów. Wyobrażacie to sobie dzisiaj ;)?
The organisation of the university was based on the italian model (Bologna, Padova), so the rector was chosen from among the students. Can you imagine this nowadays ;)?

Gdzie? When?
To jest najbardziej dyskusyjna kwestia dotycząca działalności uniwersytetu za czasów Kazimierza Wielkiego. Za Janem Długoszem wskazywano na próby zlokalizowania akademii w okolicach dzisiejszej ulicy Szerokiej na Kazimierzu. Próbowano też umieścić uniwersytet na Placu Wolnica - wciąż na jednym z budynków znajduje się tablica upamiętniająca rzekome istnienie tam akademii. Lecz najbardziej prawdopodobna wydaje się teoria, że początkowo studenci pobierali nauki pod okiem króla, na zamku wawelskim. 
This one is the most disputable question about the activity of university during the times of Casimir the Great. According to Jan Długosz, polish chronicle writer, the scientists tried to locate the accademy in the surroundings of today's Szeroka street. They also tried to place the university on Plac Wolnica - there's still a tablet commemorating the supposed existence of the accademy there. But the most probable theory says that at first the students were taught close to the king, in the Wawel castle.


Śmierć króla Kazimierza w 1370 wyznacza kres pierwszego, bardzo krótkiego etapu funkcjonowania akademii. Jego następca Ludwik Węgierski nie interesował się działaniem uniwersytetu, który przestał wykazywać jakąkolwiek aktywność. Do odrodzenia akademii doprowadziła dopiero jego córka Jadwiga, ale o tym w następnych odcinkach ;).
The death of the king Casimir in 1370 marks the end of the first, short stage of the functioning of university. Te next king, Louis d'Anjou didn't have interest in the accademy, which stopped its activity. Later, it was his daughter, Hedvige, who influenced the re-birth of the accademy, but this is the topic of some next episodes ;).



Tegoroczne obchody już jutro - o 9 msza w Katedrze i złożenie kwiatów na królewskich grobach Kazimierza Wielkiego, Jadwigi i Władysława Jagiełły, a o 11 uroczyste posiedzenie Senatu UJ w auli Collegium Maius.
This year's celebration come tomorrow - the mass in the Cathedral at 9, followed by placing the flowers on the royal graves of Casimir, Hedvige and Ladislaus Jagiełło and at 11 - the ceremonial session of the university Senate in the hall of Collegium Maius.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz