czwartek, 4 kwietnia 2013

Nowa Huta

Nowa Huta

Komunistyczny raj czy piekło blokowisk? Młodsza siostra Krakowa czy może starsza? Zielona czy zanieczyszczona? Najlepiej sprawdzić samemu!

Communist paradise or the hell of blocks of flats? Younger sister of Cracow or maybe the older one? Green or polluted?  It's best to check on your own!

                               
Wyświetl większą mapę


Jak dojechać? How to get there?
- tramwajem: 4, 10, 22 lub autobusem 502 do przystanku Plac Centralny; sprawdź rozkłady jazdy!
- rowerem - prosta, bezpieczna, średniej długości trasa (8,2 km.); rower pozwoli na odwiedzenie większej ilości miejsc w Nowej Hucie w tym samym czasie :)

- by tram: 4,10,22 or bus 502 - stop Plac Centralny (Central Square); check the schedules!
- by bike - easy, safe, medium-length route (8,2 km.); bike will let you visit more places in Nowa Huta in the same time :)

Ile czasu najlepiej spędzić w Nowej Hucie? How much time to spend there?
Im więcej, tym lepiej! Standardowy spacer, który pozwoli poznać socrealistyczną architekturę i zobaczyć komunistyczną stronę Nowej Huty, powinien zająć 2-3 godz. Jeśli jednak chcielibyście zobaczyć miejsca związane z najstarszą historią Nowej Huty, miejsca poza ścisłym centrum dzielnicy, powinniście przeznaczyć ok 4 godz.

The more, the better, of course! The standard tour, which will let you know the socrealist architecture and see the communist site of Nowa Huta, should take 2-3 h. Bu if you liked to see the places connected to older history of Nowa Huta, or the sites away from the district's centre, you should plan about 4 h. tour.

Jak poruszać się po Nowej Hucie? How to move around?
Pieszo lub rowerem. Jeśli zdecydujecie się na odwiedzenie bardziej odległych miejsc, a nie macie do dyspozycji roweru, dobrym rozwiązaniem dla nielubiących przemierzać pieszo długich dystansów, będzie przejazd tramwajem lub autobusem, np. na odcinkach Plac Centralny - Kombinat albo Plac Centralny - Klasztorna.

On foot or by bike. If you decide to visit more distant places, and you don't have a bike, it's a good solution for those not keen on walking too far to go by bus or by tram, eg. on the way from Centralny Square to Kombinat (Steel Factory) or Centralny Square - Klasztorna (Cisterian Abbey).


Przed podróżą, czyli trochę historii. Before the journey - a little bit of history.
Historia Nowej Huty sięga dalej, niż historia Krakowa! Koczownicy przechodzili przez te terytoria od ok. 20 000 p.n.e., a 100 lat p.n.e. pojawili się na tych terenach Celtowie. W 1222 roku we wsi Mogiła ufundowano Klasztor Cystersów, a w XIX w. zlokalizowano tu forty austriackie. Nie jest prawdą więc, że to miasto zostało zbudowane na pustkowiu. W 1949 zadecydowano o lokalizacji na terenie podkrakowskich wsi Mogiła, Pleszów, Bieńczyce i in. Kombinatu i miasta Nowa Huta, mającego być wzorcowym ośrodkiem socjalizmu. Już w 1951 Nowa Huta została włączona do Krakowa i szybko stała się jego najludniejszą dzielnicą. A czy eksperyment z "miastem bez Boga" powiódł się? Sprawdź na wycieczce!

The history of Nowa Huta dates back even further than the history of Cracow. The nomads passed through these territories from about 20000 BC, and one houndred years BC the Celts settled on this place. In 1222, in the village of Mogiła, the Cisterian Abbey was founded, in 19 c. the austrian fortifications were built nearby. So it would not be tright to say, that Nowa Huta was built on the empty land. In 1949 the decision about the localisation of Steel Factory and the town of Nowa Huta, the supposed model town of socialism, on the territory of villages: Mogiła, Pleszów, Bieńczyce and others was taken. In 1951 Nowa Huta became a part of Cracow and it quickly became its most populated part. And was the experiment of the "town without God" successful? Check on the tour!




I wreszcie... co oglądać? And finally... what to see?

- Plac Centralny z jego socrealistyczną zabudową i pięcioma odchodzącymi ulicami;
- Central Square with its socrealist buildings and five streets starting here;


- Aleja Róż - już bez pomnika Lenina, mniej reprezentatywna niż dawniej, ale to tu możesz spróbować polskiej kuchni w barze mlecznym albo poczuć klimat PRL-u w restauracji "Stylowa";
- Rose Avenue - now without Lenin's monument, less representative than before, but it's here, where you can try the polish cuisine in the milk bar or feel the clmate of PRL in "Stylowa" restaurant;


- Teatr Ludowy, który działa nieprzerwanie od 1955;
- People's Theatre, which is open regularly since 1955;

- Czołg na osiedlu Górali!
- Tank at Górali living district!

- monumentalne budynki dawnych kin: Światowid (os. Centrum E) i Świt (os. Teatralne);
- monumental buildings of former cinemas: Światowid (os. Centrum E) i Świt (os. Teatralne);

- najstarszy budynek i Plac przy Poczcie (os. Wandy);
- the oldest block of flats and Przy Poczcie Square (os. Wandy);

- Centrum Administracyjne Huty;
- Administrastion Centre of Steel Factory;


Chociaż Nowa Huta w zamierzeniu miała być "miastem bez Boga", możemy dziś tu odnaleźć wspaniałe przykłady tego typu architektury.
Although Nowa Huta was supposed to be "a town without God", today we can find here wonderful examples of such architecture.


- przepiękne Opactwo Cystersów w Mogile, ul. Klasztorna;
- beautiful Cisterian Abbey, Klasztorna st.;



- niewielkie drewniane kościółki św. Bartłomieja (ul. Klasztorna) i św. Jana (ul. Wańkowicza);
- small wooden churches: st. Bartholomew (Klasztorna st.) and st. John (Wańkowicza st.);

- nowoczesny kościół o pięknej historii: Arka Pana, pierwszy zbudowany po 1949, dzięki wysiłkowi i uporowi mieszkańców (ul. Obrońców Krzyża 1);
- a modern church with amazing history: The Lord's Arch, the first one built after 1949, thanks to the effort and stuborness of inhabitants (Obrońców Krzyża st.);


I na koniec: najstarszy zabytek Nowej Huty - Kopiec Wandy, który wg niektórych badaczy może być dziełem Celtów. Niezły punkt widokowy! (ul. Ujastek Mogilski)
Last, but not least: the oldest monument in Nowa Huta - Mound of Wanda, which, according to some researchers, can be the work of Celts. A nice viewing point, as well! (Ujastek Mogilski st.)


I jeszcze więcej... 
And much much more to discover in Nowa Huta!

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz